مکمل دارویی
کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن انسان باعث ابتلا به بیماری های مختلف و مشکلات ناشی از آن ها شود. مواد غذایی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی هستند اما نمی توان همه نیاز های بدن را از آن ها تامین کرد و در نتیجه به خرید مکمل دارویی و مصرف آن ها باید روی آورد. در این مقاله درباره مکمل های دارویی، انواع و نحوه ی مصرف آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
مکمل دارویی چیست و چه تفاوتی با مکمل غذایی دارد؟
هر دو مکمل غذایی و دارویی شامل ویتامین ها و مواد معدنی هستند. از مکمل های غذایی اغلب به عنوان مکمل رژیم غذایی، برای جبران کمبود های بدن و پیشگیری از بیماری ها استفاده می‌شود و آن ها را می‌توان بدون دستور پزشک از داروخانه ها تهیه کرد. مکمل های دارویی حتما باید تاییدیه سازمان غذا و دارو را داشته باشند و دارای دوز بیشتری از مواد هستند و برای پیشگیری و درمان بیماری ها و مشکلات حادتر استفاده می شوند. مکمل دارویی اثربخشی سریعتری دارد و برای تهیه آن حتما به تشخیص و دستور پزشک نیاز دارید.
لیست مکمل های دارویی مفید برای بدن
مکمل های دارویی انواع متنوعی دارند، که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
- تقویت سیستم ایمنی، اگر مرتبا دچار سرماخوردگی می شوید و یا خواهان تقویت سیستم ایمنی بدن خود هستید تا از شر بیماری های ویروسی نظیر کرونا، انفولانزا و … رهایی یابید، این مکمل ها مناسب شما هستند.
- قلب و عروق، اگر دچار مشکلات قلبی و عروقی شده اید، می توانید از مکمل های تقویت کننده این ارگان ها استفاده کنید.
- مغز و اعصاب، اگر با اختلالات مختلف روانی همچون بی خوابی، استرس، و اضطراب مواجه هستید، این مکمل همان چیزی است که به آن نیاز دارید.
- مفاصل و استخوان، این مکمل ها مناسب افراد مسن مخصوص خانم های سن بالا است. این داروها به تقویت استخوان ها و مفاصل مختلف بدن همچون لگن کمک می کنند.
- پوست مو و ناخن، اگر می خواهید پوست شاداب و موهایی درخشنده داشته باشید، و یا به دنبال ناخن های قوی و بلند هستید، مصرف این مکمل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- کم خونی، این مکمل مناسب افرادی است که با مشکلاتی همچون کم خونی شدید دست و پنجه نرم می کنند.
- دستگاه گوارش، اگر عملکرد دستگاه گوارشتان ضعیف است، این مکمل همان چیزی است که به آن نیاز دارید.
- انرژی زا، اگر در طول روز احساس خستگی زیادی دارید و یا می خواهید انرژی خود را به منظور اتمام کلیه فعالیت های روزانه تان افزایش دهید، این مکمل همان محصول مورد نیاز شما است.
- تقویت قوای جنسی، برقراری رابطه جنسی لذت بخش با همسر از قسمت های مهم هر رابطه است. شما می توانید از مکمل های تقویت قوای جنسی برای افزایش میل جنسی خود استفاده کنید.
- دیابت، مکمل های مخصوص دیابت حاوی ترکیبات و ویتامین های مورد نیاز افراد دیابتی است، به همین منظور، به این بیماران دیابتی در کنترل مشکلاتشان کمک می کند.
- سنگ کلیه، اگر با مشکل سنگ کلیه دست و پنجه نرم می کنید، مکمل های مخصوص این بیماری همان چیزی است که به آن نیاز دارید.
- کبد، کبد چرب یا ناسالم یکی از مشکلات معمول جامعه امروزی است. شما عزیزان می توانید از داروهای کبد برای افزایش سلامتی و تصفیه بهتر آن بهره ببرید.
- درمان گلو درد و سرماخوردگی، این مکمل ها مناسب زمستان و پاییز است. اما اگر در فصول دیگری از سال دچار گلودرد یا سرماخوردگی می شوید، مصرف آنها را به شما توصیه می شود.
- چشم، اگر قرنیه ضعیفی دارید و یا با مشکلات متنوعی در این ارگان مواجه هستید، مصرف مکمل چشم مورد نیاز شما است.
- قاعدگی، اگر دردهای عادت ماهانه شدیدی دارید و یا هورمون های زنانه شما بهم ریخته است، مصرف مکمل های قاعدگی را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- یائسگی، این مکمل ها مشکلات و ناراحتی های این دوران همچون گرگرفتگی ها را کنترل می کنند.
- پروستات، اگر در این ناحیه دچار تورم، درد و یا سوزش شده اید، این مکمل ها می توانند به شما برای رفع این مشکلات کمک کنند.
- آنتی اکسیدان، اگر می خواهید سیستم ایمنی بدنتان قوی باشد و یا از پیری زودرس جلوگیری کنید، آنتی اکسیدان ها همان مکمل های مورد نیاز شما هستند.
مکمل های دارویی در چه اشکالی تولید می شوند؟
یک مکمل دارویی اغلب در اشکال مختلفی مانند قرص، قرص زیر زبانی، پودر، آمپول، کپسول، کپسول ژلاتینی، شربت و نوشیدنی های انرژی زا در دسترس قرار دارد و پزشک بسته به سن، دوز، نحوه مصرف و موارد مصرف نوع متناسب را تجویز می کند.
دارو های مکمل را چه زمانی مصرف کنم؟
زمان مصرف مکمل ها باتوجه به نوع مکمل متفاوت است. به همین منظور، همواره توصیه می شود قبل از مصرف مکمل مدنظرتان دستورالعمل مصرف دارو را با دقت مطالعه کنید. در ضمن، شما می توانید از متخصصان تغذیه و اطبا درباره زمان مصرف این مکمل ها مشورت و راهنمایی بگیرید. البته، حتما سعی کنید بهترین مکمل دارویی را برای خود خریداری کرده و از آن استفاده کنید. اینگونه، از عوارضی که ممکن است برایتان رخ دهند، رهایی پیدا می کنید.
نکات احتیاط برای مصرف مکمل دارویی
داروهای مکمل هم به ندرت دارای عوارض جانبی و گاهی اوقات تداخل دارویی با سایر داروها و حتی داروهای گیاهی هستند. مصرف بیش از حد و یا کمتر از مقدار تعیین شده مکمل توسط پزشک و مصرف بعد از الکل باید با احتیاط باشد زیرا می‌تواند باعث مسمومیت شود.
انواع مکمل های دارویی
مکمل های دارویی خود به چند دسته تقسیم شده و توسط شرکت های ایرانی و خارجی تولید می شوند در ادامه دو دسته مهم مکمل های ویتامین دار و مکمل های بدنسازی را همراه با چند نمونه مکمل معرفی کرده و توضیحاتی را ارائه می دهیم.
دارو های ویتامین دار
ویتامین ها جزو مواد حیاتی برای بدن هستند. داروهای ویتامین دار حاوی یک ویتامین یا ویتامین ها که خود به دو دسته مولتی ویتامین که ترکیب چند ویتامین و مولتی ویتامین های معدنی که ترکیب ویتامین ها با مواد معدنی است یا … وجود دارند. مکمل های ویتامین دار به آنزیم های بدن کمک کرده و باعث بهبودی فعالیت های بدن می شوند. چند مورد از داروهای ویتامین دار عبارت اند از :
ویتامین B12 یا سیانوکوبالامین:
این مکمل دارویی برای افراد مبتلا به کم خونی های خطرناک تجویز می شود و احتمالا تداخل با داروهای گیاهی را دارد.
ویتامین D3 یا cholecalciferol:
این ویتامین به بدن در جذب کلسیم کمک می کند. مصرف بیش از حد ویتامین D می تواند به جنین یا نوزاد شیرخوار آسیب برساند. این مکمل در دمای اتاق و دور از رطوبت ، نور و گرما نگهداری شود. بهتر است داروهای دیگر حداقل 2 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از مصرف ویتامین مصرف شوند.
لیمبرل یا بیوفلاونوئیدها:
ویتامین P نیز به آن می گویند و باعث افزایش جذب ویتامین C و درمان آسیب های ورزشی، کاهش درد عضلات پا می شود.
ویتامین E:
ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است که برای بسیاری از فرایندهای بدن مهم است. مکمل دارویی ویتامین E در زمان بارداری و شیردهی حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شود.
ویتامین A:
یک ویتامین محلول در چربی است و در بافت چربی بدن ذخیره می شود. این مکمل احتمالاً در پیشگیری از آب مروارید یا کند کردن پیشرفت رتینیت پیگمنتوزا و اسهال در زنان باردار که دچار سوء تغذیه هستند موثر است.
زاوارا یا اسید فولیک:
برای مدیریت رژیم غذایی بیماران دارای نیازهای غذایی منحصر به فرد که نیاز به افزایش سطح فولات ، مکمل ویتامین D و سایر مکمل های غذایی دارند. این مکمل به صورت کپسولی است و باید طبق دستورالعمل در دوران بارداری یا در دوران شیردهی استفاده شود.
ویتامین B6 یا پیریدوکسین:
برای درمان نوع خاصی از کم خونی (کمبود گلبول قرمز) استفاده می شود. تزریق پیریدوکسین همچنین برای درمان برخی از انواع تشنج در نوزادان استفاده می شود.
مکمل های بدنسازی دارویی
مکمل بدنسازی دارویی توسط ورزشکاران و افراد علاقه مند به عضله سازی برای بازدهی بیشتر و سریع تر مصرف می شود. این مکمل ها عموماً حاوی ترکیبات پروتئینی و هورمونی هستند و بهتر است که حتما قبل از مصرف آن ها آزمایشاتی انجام شوند زیرا مصرف غیر اصولی و مکمل های تقلبی باعث عوارض و حتی کما و مرگ می شود. مکمل های بدن سازی هم برای آقایان و هم برای خانم ها وجود دارند.
مکمل های بدنسازی دارویی برای آقایان
تعداد زیادی از آقایان به دنبال بدنسازی و پرورش اندام هستند و در کنار تمرینات ورزشی خود از مکمل ها استفاده می کنند. مصرف مکمل توسط آقایان بیشتر از خانم ها است و مهم ترین مکمل برای آنان مکمل های عضله ساز است. مکمل های عضله ساز در سه دسته مکمل های حجم دهنده ، مکمل های کاهنده حجم و مکمل های بهبود ریکاوری استفاده می شوند.
مصرف منظم مکمل های حجم دهنده در کنار تمرینات ورزشی باعث سریع تر شدن سرعت عضله سازی در بدن و افزایش حجم و وزن می شوند. این مکمل ها شامل دو دسته مکمل دوره حجم و عضله ساز خشک می شوند. اما مکمل های کاهنده حجم یا همان کاهش دهنده چربی و وزن خاصیت چربی سوزی دارند و با افزایش متابولیسم بدن باعث از دست دادن چربی های اضافه می شوند. در ادامه بهترین مکمل های بدنسازی دارویی را معرفی می کنیم.
مکمل های بدن سازی دارویی برای حانم ها
بانوان نسبت به آقایان مصرف مکمل کمتری دارند و از مکمل های بانوان برای افزایش قدرت بدنی، بهبود ریکاوری بدن و کمک به ساخت بافت عضلات کمک می گیرند. به دلیل مصرف کمتر و محدودتر بودن مکمل های بدنسازی بانوان، این مکمل ها از قیمت بالاتری نسبت به مکمل های آقایان برخوردار هستند. چند مورد از مکمل های بدنسازی بانوان عبارت اند از :
- مکمل آمینو اسید های شاخه دار
- مکمل پروتئین بانوان
- مکمل کراتین بانوان
- بتا هیدروکسی-بتا متیل بوتیرات (HMB)
- مکمل کافئین بانوان
دارو های مکمل
لیست دارو های مکمل تایید شده وارداتی و تولیدی در سایت سازمان غذا و دارو موجود است و با مراجعه به سایت سازمان می‌توانید نام تمام مکمل ها، شناسه آن ها و شرکت سازنده و یا وارد کننده را ببنید. چند مورد از مکمل های دارای تاییدیه و شناسه فعال در سازمان غذا و دارو عبارت اند از : مکمل BCAA، مکمل منیزیم سیترات، مکمل ویتامین C، مکمل پودری کاهنده وزن، مکمل ملاتونین، مکمل وی ام پروتئین، مکمل کافئین، مکمل وی پروتئین، مکمل کراتین مونوهیدرات، مکمل گلوکوزامین، مکمل کربو پروتئین و… . این لیست در به روز ترین نسخه خود حدود 5500 مکمل مختتلف را شامل می شود.
مکمل دارویی ایرانی یا مکمل دارویی خارجی؟ کدام بهتر است؟
مکمل ایرانی یا خارجی؟ مصرف مکمل ایرانی تاثیری دارد؟ مکمل خارجی گران بهتر از مکمل ایرانی عملکرد دارد؟ احتمالا این سوالات در ذهن شما هم هست و باید در پاسخ بگوییم که در ایران شرکت های دارو سازی بزرگی فعالیت می کنند که محصولات تولیدی شان از نظر کیفیت با نمونه مشابه خارجی خود برابری می کند. بنابراین در مورد ایرانی یا خارجی بودن مکمل حساسیت نشان ندهید و از پزشک خود یا داروساز کمک بگیرید.
قیمت مکمل های دارویی
قیمت مکمل دارویی به عوامل مختلفی از جمله نوع مکمل ، حجم بسته مکمل و عوامل دیگری بستگی دارد. یک مکمل از چند هزار تومان برای یک قطره مولتی ویتامین یا یک ورق قرص شروع و به چند صد یا حتی چند میلیون تومان می رسد. البته مهم تر از قیمت مکمل، میزان اثر بخشی و مواد مضر موجود در آن اهمیت دارد.
داور های مکمل را از کجا بخریم؟
داروهای مکمل و داروهای ویتامین دار را حتماً از داروخانه های معتبر شهر یا سایت های داروخانه های معتبر دارای نماد اعتماد تهیه کنید زیرا به علت بالا بودن قیمت اکثر مکمل ها، ممکن است افرادی سودجو مکمل های تاریخ گذشته یا تقلبی را با قیمتی ارزانتر یا حتی همان قیمت بالا در سایت ها و باشگاه ها به فروش برسانند. حتماً برای خرید مکمل هایی که براساس جنسیت هستند، مکمل متناسب با جننسیت خود را انتخاب کنید زیرا این مکمل ها در دوز مواد و برخی مواد اولیه و میزان اثر بخشی مقداری با یکدیگر تفاوت دارند.
سخن پایانی
وجود ویتامین ها و مواد معدنی برای بدن ضروری است و کمبود آن ها باعث بیماری در فرد می شود و برای جبران کمبودها می توان از مکمل دارویی و داروهای ویتامین دار به شرط تجویز پزشک استفاده کرد. هیچ گاه نباید مکمل دارویی را خود سرانه مصرف کرد زیرا به جای جبران کمبود ها و بهبود بیماری، می توانند نتیجه عکس داده و عوارض مصرف خطرناکی داشته باشند. در واقع علم پزشکی به تولید مکمل ها و مکمل ها به سلامتی انسان، پیشگیری و درمان بیماری ها و زندگی سالمتر کمک می کنند.